Obowiązek przeprowadzania okresowych badań technicznych pojazdu wynika z zapisów prawa. Jego przebieg jest również ściśle określony przez obowiązujące prawo i jest bardzo dokładnie opisany w aktualnie obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (link do Dziennika Ustaw). Jest to prawie osiemdziesięciostronicowy dokument napisany techniczno-urzędowym językiem, dlatego przybliżymy w przystępny sposób co składa się na tzw. przegląd samochodu.
Opłata za badanie
Od listopada 2017 roku opłata za badanie i opłata ewidencyjna pobierane są przed jego wykonaniem. Wyjątkiem są przedsiębiorcy posiadający flotę pojazdów oraz rozliczający te usługi na podstawie faktury VAT z odroczonym terminem płatności. Wynik badania niezależnie od jego rezultatu zostaje odnotowany w CEPIK.
Identyfikacja pojazdu
Zanim zostaniemy poproszeni przez diagnostę o wjechanie na ścieżkę diagnostyczną pojazd musi zostać zidentyfikowany. Sprawdzone zostaną wszystkie cechy identyfikacyjne pojazdu oraz ich zgodność z zapisami w Dowodzie Rejestracyjnym. Sprawdzone również zostaną oznaczenia na samochodzie oraz tablice rejestracyjne.
Sprawność podzespołów pod względem bezpieczeństwa i ochrony środowiska
Po sprawdzeniu zgodności informacji identyfikacyjnych diagnosta sprawdzi wszystkie podzespoły wpływające bezpośrednio na bezpieczeństwo i uciążliwość ekologiczną pojazdu. Najpierw na tzw. rolkach sprawdzony zostanie układ hamulcowy – sprawdzona zostanie skuteczność hamowania hamulca roboczego i postojowego oraz równomierny rozkład siły hamowania dla poszczególnych osi. Następnie sprawdzony zostanie układ kierowniczy – diagnosta zwróci uwagę na prawidłowość zamocowań oraz ustawień kół, połączeń układu kierowniczego, oraz wielkości ruchu jałowego, czyli „luzu na kierownicy”. Podczas badania sprawdzona zostanie widoczność i czy nic jej kierowcy nie ogranicza podczas prowadzenia pojazdu. W szczególnych przypadkach sprawdzona zostanie przepuszczalność światła przez szyby w pojeździe. Kontroli poddane zostaną światła i wyposażenie elektryczne – ustawienia, właściwości świateł zewnętrznych oraz ich prawidłowe funkcjonowanie. Następnie diagnosta przystąpi do oględzin osi, kół i zawieszenia pojazdu. Sprawdzone zostanie, czy nie występują dyskwalifikujące pojazd uszkodzenia oraz luzy. Sprawdzona również zostanie głębokość bieżnika na oponach. Sprawdzone zostanie podwozie oraz elementy, które są do niego przymocowane, więc i rury wydechowe, zbiorniki paliwa, zderzaki, haki, mocowanie silnika, przeniesienia napędu etc. Sprawdzona zostanie też kabina i nadwozie, drzwi pojazdu, siedzenie oraz wyposażenie dodatkowe jak trójkąt, gaśnica, pasy bezpieczeństwa, klakson, poduszki powietrzne (jeżeli zainstalowane w pojeździe). Na końcu sprawdzona zostanie uciążliwość ekologiczna pojazdu – spaliny oraz hałas. Jeżeli pojazd posiada jakieś warunki dodatkowe jak np. jest zasilany gazem, jest taksówką lub pojazdem nauki jazdy sprawdzane są elementy szczególne dla tych pojazdów.
Całość badania trwa około 30 minut. Mimo, że w rozporządzeniu podane są konkretne elementy techniczne pojazdu, które podlegają sprawdzeniu, diagnosta zwróci uwagę na ogólny stan pojazdu i wskaże jego niedomagania, np. skorodowane elementy. Po badaniu otrzymamy dokładny raport na temat pojazdu oraz wskazane zostaną ewentualne uchybienia czy rzeczy wymagające poprawy. Wizyta na stacji diagnostycznej nie jest tylko „papirologicznym” obowiązkiem. Badanie okresowe pojazdu ma przede wszystkim poprawić bezpieczeństwo uczestników ruchu na drogach publicznych, czyli też nasze i naszych najbliższych. Wskazywane przez diagnostę usterki nie należy odbierać jako czepliwość. Diagności są do tego zobligowani zapisami prawa.
Co warto sprawdzić przed wizytą w Stacji Kontroli Pojazdów?
Badanie techniczne na ma celu sprawdzenie bezpieczeństwa elementów pojazdu, których kierowca nie jest w stanie sprawdzić samodzielnie. Na pewno nie należy maskować ani przykrywać uszkodzeń w pojeździe. Takie działanie zostanie na pewno wychwycone przez diagnostę a wynik takiego badania będzie negatywny. To co możemy sprawdzić przed wizytą w Stacji Kontroli Pojazdów to elementy, które powinniśmy sprawdzać regularnie, czyli czy pojazd ma gaśnicę i trójkąt ostrzegawczy, czy pojazd ma kompletne oświetlenie oraz jaki jest stan opon. Sprawdzenie tych trzech elementów nie tylko podniesie nasz poziom bezpieczeństwa na drodze, ale również spowoduje, że nasz pojazd „nie odpadnie” z powodu bardzo podstawowych usterek.